Η χθεσινή παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν έδωσε μόνο την προοπτική ενός πρωθυπουργού εν αναμονή με μια στιβαρή εναλλακτική πολιτική πρόταση. Πέρα από τις οικονομικές αυταπάτες, έδωσε τέλος και σε μια σειρά από πολιτικές αυταπάτες, και αυτό θα αποδειχτεί εξίσου σημαντικό προαπαιτούμενο για την υπέρβαση αυτής της εθνικής μας περιπέτειας.
Πρώτη απ’όλες την εύπεπτη πολιτική αυταπάτη περί παλιού και νέου, η αυταπάτη περί χρεωκοπίας τάχα του παλιού πολιτικού συστήματος και ανάγκης «νέων» πολιτικών σχηματισμών και πολιτικών σταρτ-απ. Ο νέος αρχηγός ενός παλιού κόμματος, που κατάφερε να συμβολίσει το «νέο» όχι μόνο με έναν σύγχρονο, πραγματιστικό και μετριοπαθή πολιτικό λόγο, αλλά και με την ίδια του την παρουσία, είναι παρ´ όλα αυτά ο αρχηγός ενός παλιού θεσμικού κόμματος με ιστορία και συνέχεια. Και είναι ακριβώς αυτή η θεσμικότητα, η ιστορία και η συνέχεια που δίνει βάρος και παρεμβατικότητα στον πολιτικό λόγο, γιατί του δίνει την προοπτική να γίνει πολιτική πράξη με την υποστήριξη των πολλών. Οι ίδιες ή παρόμοιες πολιτικές προτάσεις είχαν λίγο πολύ ακουστεί και από νεοφυή πολιτικά έμβρυα και άφηναν δικαίως την κοινωνία αδιάφορη ως ασκήσεις επί χάρτου και έπεα πτερόεντα, γιατί δεν είχαν, δεν θέλησαν μέσα στην υπεροψία τους να έχουν, αυτή την βιωματική σχέση με την κοινωνία που κάνει την πραγματική πολιτική. Δεν είναι μόνο ότι το νέο που ζητούσαμε γεννήθηκε – και μάλιστα θεσμικά και χωρίς ωδίνες – μέσα από το παλιό που απαξιώναμε. Είναι ότι το παλιό στηρίζει το νέο και του εξασφαλίζει τον λόγο ύπαρξής του. Οι τρείς προηγούμενοι αρχηγοί στην πρώτη σειρά συμβόλιζαν ακριβώς αυτή την συνέχεια και την θεσμικότητα.
Έπειτα η τρέντυ πολιτική αυταπάτη της υπέρβασης τάχα της ιδεολογίας, του άξονα αριστερά-δεξιά που είναι τάχα παρωχημένος, της πολιτικής «των προβλημάτων και όχι των ιδεών», της «πολιτικής χωρίς πολιτικούς» και όλων αυτών των ανιστόρητων και ρηχών αφορισμών που απαιτούσαν να γίνουν πολιτική θεωρία ενώ ήταν πρόχειρο πολιτικό μάρκετιγκ. Ο πρόεδρος της ΝΔ, ενώ θα μπορούσε εύκολα να ντυθεί το τεχνοκρατικό του προφίλ, έδωσε όμως ένα σαφέστατο ιδεολογικό στίγμα. Όχι μόνο με ρητές δηλώσεις ιδεολογικής ταυτότητας αλλά και μέσα από συγκεκριμένες προτάσεις, που όχι μόνο δεν ήταν στρογγυλεμένες και τεχνοκρατικά αποστειρωμένες, αλλά με κοφτερές ιδεολογικές γωνιές. Σκεφτείτε μόνο πόσο κόκκινο πανί είναι η πρόταση για τα voucher σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς (αντί για την υπόσχεση προσλήψεων στους δημόσιους) ή η μείωση της υποχρεωτικής εισφοράς στην κρατική ραδιοτηλεόραση και η απαίτηση να λειτουργεί ανταγωνιστικά στην αγορά.
Τέλος, η πολιτική αυταπάτη της συναίνεσης. Ο πρόεδρος της ΝΔ απευθύνθηκε σε όλους τους Έλληνες, αλλά ζητώντας τους να έρθουν αυτοί να στηρίξουν τις θέσεις, τις προτάσεις και τις ιδέες της παράταξής του γιατί είναι καλύτερες, και όχι ψάχνοντας αμήχανα τον συμβιβασμό σε μια μέση οδό, το παζάρι της μέσης λύσης, μια εθνική τάχα ενότητα που θα είναι η ενότητα του συμβιβασμού και του ελάχιστου κοινού παρονομαστή. Γιατί αυτό είναι η ειλικρινής πολιτική αντιπαράθεση σε μια δημοκρατία, ο σκληρός ανταγωνισμός των ιδεών και της πολιτικής πράξης και δημοκρατία έχουμε για να αποφασίζουμε αυτά στα οποία διαφωνούμε θεμελιωδώς, όχι για να συμφωνούμε απλά κατεβάζοντας τον πήχυ.
Η παρουσία του Προέδρου της ΝΔ στην ΔΕΘ είχε σαν σύνθημα το τέλος στις απάτες και στις αυταπάτες. Οι απάτες είναι αυτές του λαϊκισμού των υποσχέσεων. Οι αυταπάτες όμως δεν είναι μόνο οι προφανείς, αυτές που έχουν να κάνουν με την αδυσώπητη οικονομική πραγματικότητα. Αλλά και αυτές που εγκλώβισαν για καιρό το πιο δυναμικό ίσως και εξωστρεφές κομμάτι της κοινωνίας σε μια λαθεμένη πολιτική αντίληψη, ξοδεύοντας πολύτιμη πολιτική πράξη. Όσοι γινόμασταν δυσάρεστοι αναδεικνύοντάς τες, κόντρα σε μοδάτες μετα-πολιτικές κατηχήσεις, δεν μπορεί παρά χτες το βράδυ να αισθανθήκαμε δικαιωμένοι.
«Η κακιά μοίρα της Ελλάδας θα είναι το να σέρνεται στο τέλμα για δεκαετίες. Αυτό να φοβάστε»
Πριν κάποια χρόνια, στις αρχές ακόμα αυτής της περιπέτειας, είχα την εξαιρετική τύχη και τιμή να έχω μια προσωπική, μεγάλη και πολύ ουσιαστική συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Τον είχα ρωτήσει για την καταστροφή που έβλεπα να ερχόταν. Θυμάμαι ακόμα αυτολεξεί την απάντησή του: «Αγαπητέ, το πρόβλημα δεν είναι η καταστροφή. Ζήσαμε καταστροφές και βρήκαμε την δύναμη να τις ξεπεράσουμε. Η κακιά μοίρα της Ελλάδας θα είναι το να σέρνεται στο τέλμα για δεκαετίες. Αυτό να φοβάστε». Και βλέπω σήμερα μια ανύπαρκτη – ηθικά και πολιτικά – κυβέρνηση, να εξαντλεί την μικρόνοη πονηριά της στο να προπαγανδίσει ως επιτυχία την άτακτη υποχώρησή της. Βλέπω τους αμήχανους – πολιτικά και ιστορικά – εταίρους μας να σπρώχνουν το πρόβλημα λίγο παρακάτω, να κερδίζουν λίγο ακόμα χρόνο, όπως κάνουν πάντα άλλως τε, και για οποιοδήποτε θέμα, βλέπω εμάς να χαριτολογούμε – με αυτή την παιγνιώδη διάθεση που φέρνει η ανακούφιση – επειδή αποφύγαμε τα χειρότερα. Τέτοια μιζέρια. Από την μια μια κυβέρνηση που θα βυθίζει την χώρα στο τέλμα προσπαθώντας να κρατηθεί κυνικά στην εξουσία δίνοντας τις μάχες οπισθοφυλακών της πελατείας της. Από την άλλη οι εταίροι μας, που μας αντιμετωπίζουν πια μόνο ως πρόβλημα προς διαχείριση: τόσο τα πλεονάσματα, τόσο τα χρεωλύσια, τόσες περικοπές, πάμε παρακάτω. Για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις κουβέντα καμιά. Και λείπει στη μέση αυτό το σχέδιο που – με σκληρή δουλειά, ναι, αλλά σκληρή δουλειά για έναν στόχο άλλον από την μίζερη επιβίωση μέρα με την μέρα – θα ξανακάνει κάποτε την Ελλάδα ένα κράτος που θα δίνει όνειρα και ευκαιρίες στους ανθρώπους της. Θα τους ξαναδίνει το περιβάλλον να κυνηγούν την ευτυχία τους. Και αυτά δεν γίνονται με δημοσιονομικά αλισβερίσια. Θέλουν μια ήρεμη επανάσταση. Καθημερινή μεν. Επανάσταση όμως, που θα αλλάξει όλα αυτά για τα οποία κουβέντα δεν γίνεται στα eurogroup, στα «prior actions», στα μέτρα των μνημονίων, στις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους, στις κατ’όνομα μόνο μεταρρυθμίσεις. Δεν μπορούμε να ξοδέψουμε αυτή την γενιά στο τέλμα. Και δεν έχουμε το ηθικό δικαίωμα να ξοδέψουμε και την επόμενη, εμείς που κομπάζουμε ότι καμιά θυσία δεν μας πτοεί για τα παιδιά μας. Αλλά είναι μόνοι μας που θα το αποφασίσουμε και θα το καταφέρουμε. Είμαι σίγουρος ότι ο σοφός Πολιτικός – άξιος μιας γενιάς που έχτισε μια ισοπεδωμένη Ελλάδα από την αρχή – θέλει να διαψεύσουμε τους φόβους του. Μένει να το αποδείξουμε. Αλλά πρώτα πρέπει να αποφασίσουμε την Ελλάδα που θέλουμε και να την ονειρευτούμε χειροπιαστά. Αυτή είναι η συζήτηση που δεν γίνεται πια από κανέναν και αυτό είναι που μας στέρησε τα τελευταία χρόνια η μικροπολιτική της αέναης διαπραγμάτευσης. Αυτή είναι και η μεγάλη πρόκληση για όποιον έρθει στην βάρδια στην γέφυρα του σκάφους, αργά ή γρήγορα, την επόμενη μέρα. Όλα τα υπόλοιπα είναι το τέλμα που πρέπει ν’αφήσουμε πίσω μας.
ΓΦα